Door: Dominique Snip / Amsterdam

De nationale herdenking en viering van 148 jaar afschaffing van de slavernij op vrijdag 1 juli was op vele fronten gedenkwaardig te noemen, niet in de
laatste plaats doordat het Kabinet schitterde door afwezigheid. Naast feestvieren werd ook een lans gebroken voor het met sluiting bedreigde NiNsee,
het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis.

Het was een parade van flanerende kotomisi’s: vrouwen in Surinaamse klederdracht, die het Oosterpark als hun catwalk beschouwden – de een nog mooier
dan de ander, uitgedost in de fleurigste gewaden met bijpassende hoofddoeken. De swingende ‘Bigi Spikri’ optocht oogstte evenveel bewondering. “Ik hoop
niet dat het regent, want het is te gezellig”, riep een mevrouw terwijl ze richting de vele marktkraampjes liep. Aan Surinaams en Antilliaans eten,
bezienswaardigheden en ouderwetse gezelligheid was er geen gebrek. Het feest werd compleet toen Trafassi, een bekende Surinaamse band en de
openingsact, het podium besteeg. Het publiek was niet te houden en danste en juichte uitbundig mee. Er was een goede reden om feest te vieren: op deze
datum werd immers 148 jaar geleden de slavernij na een eeuwenlange periode van slavenarbeid in de voormalige koloniën afgeschaft. Het Nederlandse
kabinet was desondanks in geen velden en wegen te bekennen.

De afwezigheid van een regeringsvertegenwoordiger ontketende tijdens de herdenkingsceremonie die door het Nationaal Instituut Nederlands
Slavernijverleden en Erfenis wordt georganiseerd, een storm van verontwaardigde reacties. De plechtigheid werd onder anderen bezocht door Gerdi
Verbeet, de voorzitter van de Tweede Kamer, en de Amsterdamse wethouder Andrée van Es. Wegens een ministerraad waren alle staatssecretarissen en
ministers vrijdag verhinderd, werd het NiNsee gemeld. “Het Nederlandse kabinet heeft het laten afweten en toont hiermee geen enkel respect,” aldus Eddy
Campbell, voorzitter van het NiNsee. Campbell noemde de plannen van Zijlstra (OCW) om de subsidie van het NiNsee in 2013 te stoppen eerder ‘barbaars’
en vindt het ook een nationale schande dat het Kwakoefestival dit jaar niet doorgaat.

httpv://www.youtube.com/watch?v=WlXR3ty27Zo

De ceremonie werd geleid door Noraly Beyer. Gebedsvrouwe Marianne Markelo bracht een plengoffer om de Afrikaanse voorouders te bedanken voor de strijd
die zij tijdens de slavernij hebben gevoerd. Ook zij sprak haar misnoegen uit over de afwezigheid van de Nederlandse regering. “Hoewel we een gedeeld
verleden hebben, lijkt het nu alsof de ene partij meer strijd moet voeren dan de andere.” Campbell legde in zijn toespraak de nadruk op het belang van
beschaving. “Herdenking van de afschaffing van de slavernij is een daad van beschaving. De afschaffing geschiedde niet uit welwillendheid of uit
mededogen van de vorst, maar, zoals uit onderzoek steeds duidelijker wordt, door strijd. Een strijd van elke dag. Een harde, idealistische strijd met
offers en met vele ontberingen.”

Deze herdenking betekent nog veel meer voor hem. “Het is tevens een instrument voor de emancipatie van de nazaten en moet tegelijkertijd worden gezien
als het bewijs van de integratie van de nazaten in onze multiculturele samenleving. De multiculturele samenleving is niet dood. Hij is hier op deze
eerste juli aanwezig in het Oosterpark”, aldus Campbell. Dankzij het NiNsee is de stilte rond de gedeelde geschiedenis doorbroken, zei hij. Het is meer
dan ooit onderwerp van maatschappelijke discussies. Dat het slavernijverleden op steeds meer scholen aandacht krijgt, noemt hij een vooruitgang en een
teken van beschaving.

Wethouder Van Es sprak de wens uit dat het NiNsee ook in de toekomst een belangrijke rol zal kunnen blijven vervullen. “Voor onze kinderen, die samen
Amsterdam zullen dragen, is het essentieel deze geschiedenis te kennen. Dat geldt net zo goed voor hun ouders.” Het volgens haar ‘waanzinnige idee’ van
de PVV om mensen tot in de derde generatie als allochtoon te registeren werd door haar sterk afgewezen. “Hier in Amsterdam zal daar geen sprake van
zijn.” Van Es wees in haar toespraak op de wereldberoemde Amsterdamse grachten. “Wij hebben ze voor een belangrijk deel te danken aan de winsten van de
Amsterdamse kooplieden uit de slavenhandel. Wie in deze samenleving om zich heen kijkt ziet dat de mens met de gekleurde huid nog altijd op vele
terreinen te kampen heeft met vooroordelen, racisme, discriminatie en met de minachting die daarmee gepaard gaat.” Het zijn grote woorden om te
gebruiken, maar ze vond dat ze ze die middag moest uitspreken. “De eeuwenlange blootstelling daaraan heeft diepe sporen nagelaten in de geest. En als
we daaraan denken dan vervult het ons met schaamte.” Na de toespraken werd door vertegenwoordigers uit onder meer de voormalige koloniën kransen gelegd
bij het slavernijmonument.

Ook D66’-politica Barryl Biekman, voorzitter van het Landelijk Platform Slavernijverleden, gaf na afloop aan absoluut niet gecharmeerd te zijn van de
afwezigheid van de regering. “Ik vond de ceremonie passen bij de geest van deze tijden van laksheid, van ongeïnteresseerdheid en negeren. Ik kan me
niet voorstellen dat een Nederlands kabinet niet één persoon heeft kunnen afvaardigen. Ik vind het een schande. Het getuigt van groot disrespect.” De
emotie van Campbell heeft haar diep geraakt. “Hij voelt de pijn die wij altijd voelen, de pijn genegeerd te worden. Hij heeft echt uit zijn hart
gesproken.”

Nadat de genodigden en het publiek waren bedankt voor hun aanwezigheid, barste het feest los in het Oosterpark.