Het verhaal van Hamilton Naki, één van de grootste chirurgen van de twintigste eeuw, is buitengewoon. Vanwege armoede stopte hij  op 14-jarige leeftijd met zijn opleiding en begon zijn carrière als tuinman bij de faculteit voor geneeskunde aan de universiteit in Kaapstad. Hij was manusje van alles en  nieuwsgierig van aard, waardoor hij al snel interesse kreeg in de chirurgie.

Naki had geen medicijnen of chirurgie gestudeerd, maar leerde de techniek door te kijken naar de blanke doktors die transplantaties uitvoerden op honden en varkens. Hij werd ondanks het ontbreken van een opleiding erg bekwaam in het werk, waardoor het universiteitshospitaal voor hem een uitzondering maakte en hem inzette als clandestiene chirurg. In 1967 schreef hij samen met dr. Christian Barnard geschiedenis toen hij het hart van Denise Darvall die was overleden aan een auto-ongeluk verwijderde. Het hart werd daarna overgeplaatst in het lichaam van Louis Washkanky. Het was zeer delicaat werk, het hart moest met de grootste zorg worden verwijderd en bewaard. Dit was de eerste geslaagde harttransplantatie bij een mens.

Naki was de tweede belangrijkste man in het team dat de eerste harttransplantatie in de geschiedenis uitvoerde, maar hij mocht nergens verschijnen vanwege de apartheid. In die tijd mochten zwarten geen blanken operen of hun bloed aanraken.  Het Groote Schuur hospitaal maakte voor hem een uitzondering, omdat zijn vaardigheden ongeëvenaard waren.  Barnard, werd direct een beroemdheid, maar de waardering voor Naki bleef uit vanwege zijn afkomst. Maar dat interesseerde hem niet, hij studeerde verder en gaf het beste van zichzelf, los van de rassendiscriminatie.

Hij was de beste. Hij onderwees 40 jaar chirurgie, maar had het salaris van een laboratoriumtechnicus. Toen hij met pensioen ging kreeg hij 275 dollar per maand. Uiteindelijk kreeg hij aan het  einde van apartheid van de universiteit een decoractie en de titel van ‘doktoratis honoris causa’. Niemand wees ooit op het onrecht dat hem werd aangedaan. Wat wij van Naki kunnen leren is dat hij ondanks tegenslag het beste van zichzelf bleef geven.

Deze zoon van Afrika stierf in mei 2005 op 78 jarige leeftijd. Het was geen wereldnieuws, maar voor de mensen die hij geholpen heeft was hij de wereld.

Bronnen:
www.nytimes.com/2005/06/11/obituaries/11naki.html
www.en.wikipedia.org/wiki/Hamilton_Naki
www.news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3011105.stm