De multiculturele samenleving

Nederland telt 1,5 miljoen westerse niet –Nederlandse herkomst en 1,8 miljoen personen van niet-westerse herkomst; dat is achtereenvolgens 9% en 11 %
van de totale bevolking. Tweederde van de laatstgenoemde 1,8 miljoen mensen is van Turks-Nederlandse, Marokkaans-Nederlandse, Surinaams-Nederlandse of
Caribische herkomst (Antilliaans-en Arubaans-Nederlands). Circa 11% van mensen met een niet-westerse achtergrond komt uit landen als China,
Afghanistan, Irak, Iranen Somalië. In de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is zelfs meer dan de helft van de jeugd van niet-westerse
culturele achtergrond.[1] Het straatbeeld in de Nederlandse steden is sinds de massa-immigratie van de
jaren 60’en 70’ ingrijpend verandert. De instroom van migranten werd in eerste instantie warm verwelkomd, diversiteit werd niet als bedreiging maar als
een ‘voorwaarde voor sociale samenhang beschouwd en dus actief door de overheid aangemoedigd.’ Dit idee van multiculturalisme werd vertaald in het
‘integratie met behoud van eigen cultuur’ beleid waarbij minderheidsgroepen het recht en de middelen kregen om hun etnische en religieuze identiteit in
stand te houden zonder zich aan de dominante cultuur te hoeven assimileren.[2] Hier is echter verandering
in gekomen. Sinds het einde van de jaren ’90 werd er steeds meer kritiek geuit op de multiculturele samenleving en het multiculturalisme. Ondanks de
vele successen en vooruitgang van vele immigranten en niet-westerse Nederlanders bleef een aanzienlijke groep verkeren in sociaaleconomische
achterstand. Scheffer[3] uitte in “het multiculturele drama” al kritiek op de schaduwzijde van de
multiculturele samenleving. De aanslagen van 9/11 en de aanslag op Pim Fortuyn en Theo van Gogh hebben multicultureel Nederland op haar grondvesten
doen schudden. Vicepremier Verhagen van het CDA verklaarde net als zijn buitenlandse collega de multiculturele samenleving als mislukt. In de
integratienota heeft het kabinet definitief afgerekend met het multiculturalisme, Nederlandse burgers dienen zich tegenwoordig te houden aan de
kernwaarden van de Nederlandse rechtsstaat: vrijheid, verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid, tolerantie en solidariteit.

Bekijk hier een compilatie over integratie en de multiculturele samenleving in Nederland

De mislukte multiculturele samenleving?

Hoewel het grootste deel van al deze mensen van verschillende culturele achtergronden de afgelopen decennia in vrede manieren hebben gevonden om met
elkaar samen te leven, te werken en te studeren heerst er bij velen ook een gevoel van angst, onzekerheid en onvrede over de multiculturele
samenleving. Het politieke klimaat in Nederland wordt de laatste jaren gekenmerkt door wantrouwen, angst voor het onbekende en een harde toon jegens
culturele diversiteit. Het Nederland dat bekend stond als het baken van de tolerantie is verworden tot een land waarin men geen raad weet met de
multiculturele realiteit. Culturele en religieuze diversiteit wordt niet langer door een ieder geaccepteerd, integendeel, het wordt door sommigen
gezien als een bedreiging van de samenleving. De integratienota schrijft het kabinet ‘

Geconstateerd wordt dat het multiculturalisme heeft gefaald omdat anders dan gedacht en verwacht de verschillende etnische en culturele groepen die
deel uitmaken van de Europese samenlevingen in de afgelopen decennia niet wederzijds tot elkaar zijn gekomen in een nieuwe eenheid. Culturele
verscheidenheid heeft in hun ogen veeleer tot verdeeldheid en op zijn best tot welwillende wederzijdse veronachtzaming geleid. Het kabinet deelt
deze onvrede over de multiculturele samenleving.’[4]

Populistische partijen als de LPF, TON en op dit moment de PVV die zich met nationalistische standpunten afzetten tegen de multiculturele samenleving
en het politieke establishment vieren hoogtij dagen. Waar komt deze angst en onzekerheid over de multiculturele samenleving vandaan? Wat is er gebeurd
met de tolerantie en het open karakter dat zo kenmerkend is geweest voor de Nederlandse cultuur?

Viceppremier Verhagen zegt dat de multiculturele samenleving is mislukt

De multiculturele samenleving leeft!

Het publieke debat over de multiculturele samenleving is de afgelopen jaren sterk verhard en de Nederlandse kernwaarde tolerantie jegens culturele
diversiteit lijkt is afgenomen. De tegenstelling tussen allochtoon en autochtoon, moslim en niet-moslim, wij en zij wordt verscherpt door de retoriek
van populistische partijen en negatieve berichtgeving over de multiculturele samenleving in de media. Het is waar dat een deel van de niet-Westerse
jonge Nederlanders in lagere sociaaleconomische klassen opgroeien, met laagopgeleide ouders, hogere schooluitval cijfers wat sociale problematiek met
zich meebrengt. Aan de andere kant van de medaille is er echter ook een grote groep die erg goed presteert in de Nederlandse samenleving. Een groep die
actief en betrokken is in de Nederlandse samenleving en zich positief ontwikkelt. Het aantal studenten van niet-westerse achtergrond is de laatste 10
jaar verdubbeld.[5] Surinaams-Nederlandse en Antilliaans-Nederlandse meisjes bereiken zelfs vaker dan
autochtone meisjes het hoger onderwijs. Deze jongeren zijn duidelijk bezig met een inhaalslag op de sociaal-maatschappelijke ladder. Zelden wordt deze
jonge generatie die de multiculturele samenleving tot leven brengt echter gehoord. Zelden wordt culturele diversiteit vanuit een positief oogpunt
benaderd en zelden wordt het publieke debat over de multiculturele samenleving met de multiculturele samenleving gevoerd.

Debat: Voor de Lieve Rede

Op 16 november beoogt de New Urban Collective hier verandering in te brengen met het debat ‘Voor de Lieve Rede’. Met de jongeren die de multiculturele
samenleving tot leven brengen zal er gesproken worden over de maatschappelijke onvrede over de multiculturele samenleving. Doel van het debat is niet
om te klagen over de maatschappelijke onvrede en het politiek klimaat maar om op een positieve manier culturele diversiteit te bediscussiëren. In de
geest van tolerantie en liefde zoals Ghandhi en Martin Luther King dat uitdroegen zal er naar oplossingen voor het gebrek aan tolerantie worden
gezocht. De centrale vraag in het debat is:

Hoe kunnen angst en wantrouwen worden omgezet in vertrouwen en samenwerking?